فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران سازمانی است که ایجاد آن در پانزدهم دیماه ۱۳۶۶ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و و از همان سال آغاز به کار نمود. نخستین اساسنامه فرهنگستان در سال 1368 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و نسخه جدید اساسنامه نیز در سال 1390 در مجلس شورای اسلامی مصوب شد. بر اساس مصوبه مجمع عمومی فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران در شهریور 1402 تعداد اعضای پیوسته 87 تن، اعضای وابسته 126 تن و اعضای افتخاری نیز 37 تن بودهاند. جلسات مجمع عمومی فرهنگستان در هر فصل اعضای پیشنهادی را در صورت تصویب به عنوان اعضای جدید معرفی مینماید.
اهداف:
· مشاوره، نظریهپردازی و آیندهنگری در همه زمینههای سلامت
· نیل به استقلال علمی و فرهنگی
· توسعه علوم و فنون در حیطه سلامت
· تقویت روح پژوهش جهت دستیابی به مؤثرترین، علمیترین و تازهترین یافتهها و نوآوریها در عرصه علوم سلامت
· کمک به دستیابی جامعه و آحاد مردم به بالاترین سطح سلامت همه جانبه با رویکرد اعتلای اخلاق پزشکی، فرهنگ بومی، عدالت در سلامت، محوریت انسان سالم در پیشرفت و توسعه، تکریم و الگوسازی، بنیانهای اسلامی و فرهنگسازی مناسب
· مشارکت در دیدهبانی و رصد و پالایش همه ابعاد سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی
· صیانت از میراث فرهنگی و تمدن اسلامی و ایرانی در عرصه علوم سلامت
· رشد و گسترش معارف مبتنی بر فلسفه و حکمت، اخلاق و فقه اسلامی در حوزه سلامت و علوم پزشکی
وظایف :
· تلاش در جهت تحقق چشمانداز کشور در تمدنسازی و الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی با توجه به اهداف و وظایف فرهنگستان
· کمک به تحقق نقشه جامع علمی کشور، ارتقاء کارآمدی نظام، دفاع از مرزهای اعتقادی، وحدت، امنیت ملی و صیانت از فرهنگ و هویت اسلامی ایرانی
· تحلیل چالشها و ارائه توصیههای کاربردی، مراقبتی و خدماتی برای ارتقای نظام سلامت کشور
· نقد سیاستها و برنامههای در حال اجرا در حوزه سلامت و ارائه پیشنهاد به مراجع و دستگاههای ذیربط
· ترجمان دانش در علوم سلامت و عرصههای ارائه مراقبت و خدمات سلامت با بهرهگیری از فعالیتهای جمعی و جذب حمایت و تشویق دانشمندان، پژوهشگران، نخبگان و صاحبنظران کشور
· ارائه و طرح فرضیهها و نظریههای علمی، کوشش در راستای گسترش مرزهای دانش و تلاش برای ارتقای سطح دانش و پژوهش کشور همگام با حفظ استقلال علمی و فرهنگی و هماهنگ با نقشه جامع علمی کشور در عرصه سلامت
· همکاری و ارائه راهکار برای تقویت فرهنگ اسلامی، سلامت معنوی و اخلاق پزشکی و تلاش جهت شناخت و ترویج فقه سلامت
· زمینهسازی و حمایت از پایهریزی و گسترش معارف مبتنی بر فلسفه و حکمت، اخلاق و فقه اسلامی در حوزه سلامت و پزشکی و تربیت نیروی انسانی در حوزههای مذکور با همکاری حوزه و دانشگاه
· مطالعه و تدوین سند و برنامه جامع برای تربیت پزشک حکیم در حوزه سلامت با همکاری حوزه و دانشگاه
· پالایش، تقویت و ترویج فرهنگ عمومی سلامت در جامعه
· انجام امور مشاوره علمی و پژوهشی اساسی در مسائل مربوط به دانش، نظریهپردازی و فناوری که از سوی قوای سهگانه، شورای عالی انقلاب فرهنگی و مراکز علمی و پژوهشی از فرهنگستان درخواست میشود و ارائه پیشنهادهای لازم
· مطالعه تجربیات کشورها در کسب و توسعه دانش و فناوری حوزه سلامت و همچنین بررسی آخرین یافتههای علمی و نحوه استفاده از آنها با توجه به زمینهها و امکانات موجود در کشور
· تشویق و ترغیب دانشمندان و پژوهشگران به نوآوری و خلق آثار علمی با حمایت مادی و معنوی از ایشان
· حمایت از ایجاد تسهیلات لازم جهت مبادله اطلاعات و نتایج تحقیقات و تبادلنظر میان دانشمندان و محققان و مبادله متخصصان و پژوهشگران علوم سلامت با سایر کشورها به ویژه کشورهای اسلامی برای حفظ و احیای میراث پزشکی اسلامی و ایرانی با پرداخت کمک هزینه، واگذاری بورس، فرصتهای مطالعاتی و استفاده از مسافرتهای علمی از طریق مراجع ذیربط
· بررسی و پیشنهاد ضوابط در خصوص ارتقاء سطح علمی سمینارها، همایشها و کنفرانسهای پزشکی در سطح ملی و ارزیابی این گونه همایشها
· حمایت از برگزاری همایشهای علمی در زمینه جدیدترین یافتههای علوم سلامت
· انتشار اطلاعات و دانستههای علوم سلامت از طریق انتشار مجلات و کتابهای علمی، پژوهشی و کاربردی به ویژه یافتههای نوین علوم سلامت در سطح کشور و جهان
· تشویق و تکریم دانشمندان و خدمات آنان و اعطای پاداش، جایزه و نشان علمی به دانشمندان، پژوهشگران و مؤسساتی که خدمات علمی برجستهای انجام دادهاند.
· پیشنهاد و تخصیص اعتبارات و امکانات تحقیقاتی برای فعالیتهای دانشمندان برجسته
· ایجاد ارتباط با فرهنگستانهای سلامت و علوم پزشکی سایر کشورها و بررسی و تصویب عضویت فرهنگستان در مجامع و سازمانهای جهانی که وظایف و اهداف همسو با وظایف و اهداف فرهنگستان دارند در چارچوب قوانین و مقررات کشور
· اعتلای انجمنها و بهرهگیری و استفاده از توان انجمنهای علمی گروه پزشکی و انجمنهایی که به نحوی با سلامت ارتباط دارند و تشویق و ترغیب مشارکت آنها در زمینههای سیاستگذاری و برنامهریزی در ابعاد مختلف سلامت
· بررسی و تحلیل وضعیت علمی و فنی، آموزشی و پژوهشی علوم پزشکی و ارائه پیشنهاد در زمینه بهبود و ارتقای آن به مراجع ذیربط
تبصره: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر دستگاهها همکاریهای لازم را در چارچوب این اساسنامه با فرهنگستان علوم پزشکی به عمل میآورند.